Toelichting op de balans

Vaste activa

bedragen x € 1.000

Materiële vaste activa

Boek-
waarde
1/1/2015

Vermeer-
deringen

Vermin-
deringen

Afschrij-
vingen

Bij-dragen
van derden

Boek-
waarde
31/12/2015

Invest.met een economisch nut

Bedrijfsgebouwen

35.129

2.500

- 866

- 1.144

35.619

Gronden en terreinen

862

975

-

- 108

1.729

Machines en apparaten EC

995

283

-

- 297

980

Overige mat.vaste activa EC

174

-

-

- 14

161

Vervoermiddelen

540

83

-

- 99

524

Vaste activa uit te voeren werk econ.nut

157

-

- 157

-

-

Totaal Materiele Vaste activa Ec.nut

37.858

3.840

- 1.023

- 1.662

-

39.013

Invest.met een econ.nut waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan

worden geheven.

Riolering

22.118

175

-

- 412

21.881

Tot. invest. met een econ. nut waarv. ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven

22.118

175

-

- 412

-

21.881

Invest.in de openbare ruimte maatschappelijk nut

Totaal Mat. Vaste Activa Maatschappelijk nut

512

-

-

- 14

-

498

Vaste activa uit te voeren werk maatsch.nut

100

-

- 100

-

-

-

Totaal Materiële Vaste Activa MTS nut

612

-

- 100

- 14

-

498

Totaal

60.589

4.015

- 1.123

- 2.088

-

61.393

Bedrijfsgebouwen
Bij vermeerderingen zijn 3 posten die voor 2015 werden verantwoord in de grondexploitatie overgegaan naar de algemene dienst, dit betreft: Pand Houtwal (692.000), Boerderij Appelscha Hoog (400.000) en grond Appelscha Hoog (975.000). De voormalige school De Rank in Haulerwijk is verkocht voor € 175.000. Het boekverlies van € 253.400 is verantwoord onder Afschrijvingen. Bij de tweede managementrapportage 2015 is dit boekverlies gemeld.

Vaste activa uit te voeren werk economisch nut
Een drietal afgesloten investeringen zijn verschoven naar Bedrijfsgebouwen en Machines en apparaten voor het totaal wat in de kolom Verminderingen staat.

Vaste activa uit te voeren werk maatschappelijk nut
Betreft de herinrichting Nanningaweg fase 2, deze investering wordt geheel gedekt via subsidies en bijdrage uit de reserve dorpsvernieuwing.

Twee voormalige scholen staan momenteel te koop, de taxatiewaarde van de panden is hoger dan de boekwaarde per 2015. Voor een derde pand is de verkoop in 2016 gerealiseerd, daar is geen boekverlies.   

bedragen x € 1.000

Investeringen Materiële vaste activa

Beschikbaar
gesteld

Werkelijk
besteed in

Werkelijk
besteed t/m

Krediet

2015

2015

Invest.met een economisch nut

Dienstverlening

205

8

289

Integraal Kind Centrum

1.725

1.248

1.335

Invoering BGT (grootschalige topografie) 2014

159

97

161

Aanschaf inventaris gemeentehuis 2015

144

73

73

Aanschaf maaimachine 2015

56

56

56

Invoering BGT (grootschalige topografie) 2015

159

46

46

Preventie voertuig

83

83

83

Totaal invest.met een economisch nut

2.531

1.611

2.043

Invest.in de openbare ruimte maatschappelijk nut

Vrijverval riolering 2015

491

175

175

Totaal invest.in de openbare ruimte maatschappelijk nut

491

175

175

Totaal

3.022

1.786

2.218

Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2015 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:

bedragen x € 1.000

Financiële vaste activa

Boek-
waarde
1/1/2015

Vermeer-
deringen

Vermin-
deringen

Aflos-
singen

Boek-
waarde
31/12/2015

Kapitaalverstrekking aan deelnemingen

Kapitaalverstrekking aan deelnemingen

163

-

-

-

163

Totaal Kapitaalverstrekking aan deelnemingen

163

-

-

-

163

Leningen aan

Woningbouwcorporaties

6.611

-

-

- 58

6.553

Totaal Leningen aan woningcorporaties

6.611

-

-

- 58

6.553

Overige langlopende leningen

Overige langlopende leningen

570

5

-

- 51

524

Overige uitzettingen met een rentetypische

looptijd van een jaar of langer

-

980

-

-

980

Deelnemingen

193

193

Totaal Overige langlopende leningen

763

985

-

- 51

1.697

Bijdrage aan activa in eigendom

Bijdrage aan activa in eigendom

1.669

-

-

- 23

1.646

Totaal Bijdrage aan activa in eigendom

1.669

-

-

- 23

1.646

Totaal

9.206

985

-

- 132

10.059

Onder “Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van een jaar of langer staan twee vorderingen opgenomen die eerder bij “Overige vorderingen” onder uitzettingen korter dan een jaar waren verantwoord.

bedragen x € 1.000

Deelnemingen

Boek-
waarde
1/1/2015

Boek-
waarde
31/12/2015

Deelnemingen kapitaalverstrekking

Aandelen Afvalsturing Friesland N.V.

54

54

Aandelen Caparis N.V.

3

3

Aandelen Essent

15

15

Aandelen Frylan Miljeu

47

47

Aandelen N.V. Bank Ned. Gemeenten

42

42

Totaal Deelnemingen kapitaalverstrekking

163

163

Totaal

163

163

Leningen aan woningbouwcorporaties
Het betreft leningen aan Woningstichting Actium.

Leningen aan deelnemingen
De resterende vordering van € 193.694 is vastgelegd in een leningsovereenkomst met Vordering op Enexis B.V. bestaande uit vier tranches. Aandeelhouderslening A en B zijn in februari 2012 en resp. oktober 2013 algeheel vervroegd afgelost. Het rentepercentage bij lening C is 4,65% en bij lening D 7,2%. De laatste twee tranches zijn als volgt opgebouwd:
Aandeelhouderlening C   € 113.938,07   looptijd t/m 30 september 2016
Aandeelhouderlening D   €   79.756,65   looptijd t/m 30 september 2019

Op basis van de Aanwijzing van de Minister van Economische Zaken is lening D geoormerkt als achtergesteld ten behoeve van mogelijke conversie naar het eigen vermogen van Enexis.

Overige langlopende leningen
De volgende geldleningen zijn verstrekt:

bedragen x € 1.000

Overige langlopende geldleningen

Boek-
waarde
1/1/2015

Boek-
waarde
31/12/2015

Overige langlopende leningen

Leningen sportverenigingen

93

71

Leningen dorpshuizen

54

45

Leningen fietsprive personeel

11

4

Stichting MFC Oldeberkoop

292

284

Stichting Kredietbank Nederland

119

119

Totaal nieuwe leningen

570

524

Bijdrage activa aan derden
Betreft de bijdrage voor de realisatie van het MFA Oldeberkoop.

Vlottende activa

bedragen x € 1.000

Voorraden

31 dec 2014

31 dec 2015

Niet in exploitatie genomen bouwgrond

Gronden zonder kstprijscalc.

5.069

1.495

Voorz.afwaard. Gronden Grex

- 904

- 875

Vz.afwaardering A`scha-Hoog

- 1.524

-

Totaal Niet in exploitatie genomen bouwgrond

2.641

620

Onderhanden werk, waaronder bouwgrond

Onderh.werk incl.expl.bouwgr.Voorraad

2.098

2.531

Totaal Onderhanden werk, waaronder bouwgrond

2.098

2.531

Totaal

4.739

3.151

Bouwgronden niet in exploitatie

bedragen x € 1.000

Niet in exploitatie genomen gronden

Boek-
waarde
31-12-2014

Investe-
ringen

Inkom-sten

Winst- uitname

Ge-vormde
voorz.

Boek
waarde
31-12-2015

Gem.
boekw
per m2

Gronden in voorraad

14 Donkerbroek Schoolstraat 2e fase

193

8

0

129

72

€ 3,50

19 Overige bezittingen

0

6

6

-

20 Bedrijventerrein rotonde Nanningaweg

131

5

58

78

€ 1,85

48 Haulerwijk Hoofdweg-boven

472

16

2

279

207

€ 3,50

74 Van Dalen Nanningaweg

109

4

66

47

€ 3,50

87 Makkinga Wemeweg

183

6

106

83

€ 3,50

89 Prandinga U3

103

5

0

57

50

€ 3,50

110 Venekoten Noord

664

664

-

114 Waskemeer Kruisweg

118

4

105

17

€ 3,50

116 Appelscha

2

1

3

- 0

122 De Melkweg Oosterwolde

0

2

2

- 0

124 Appelscha hoog

2.844

79

2.923

-

€ 3,30

125 Oldeberkoop uitbreiding

189

10

133

65

€ 3,50

128 Donkerbroek-west

61

61

- 0

€ 3,30

Gevormde voorzieningen t/m 2014:

- 2.428

Totaal

2.641

146

3.720

-

875

620

Onder de kolom ‘inkomsten’ worden behalve de inkomsten uit de complexen ook de overboekingen van de complexen 110 Venekoten Noord en 124 Appelscha Hoog naar de Algemene Dienst verantwoord. In de kolom ‘Gevormde voorziening’ worden de totale standen van de voorzieningen per 31-12-2015 vermeld incl. de stortingen van 2015. De stand van de voorzieningen per 31-12-2015:

  1. Afwaardering gronden Grex € 874.738,70 (storting 2015 € 19.300,01). Er was € 48.367,99 gereserveerd voor complex 128 Donkerbroek-west. Dit complex is in exploitatie genomen en is winstgevend. Dit bedrag kan nu vrijvallen ten gunste van het rekeningresultaat.
  2. Complex 110 Venekoten Noord (Houtwal 26) is overgebracht naar investeringen.
  3. Deze voorziening Appelscha Hoog van € 1.524.452,08 is aangewend voor Appelscha Hoog en kan nu worden opgeheven. Ook dit complex is overgeheveld naar investeringen.

Bouwgronden in exploitatie

bedragen x € 1.000

Bouwgronden in exploitatie

Boek-
waarde
31-12-2014

Investe-
ringen

Inkom-sten

Winst- uitname

Voor-
ziening

Balans-
waarde
31-12-2015

Grondexploitatie

01 Appelscha uitbreiding

-69

15

138

170

- 21

38 Industrieterrein Venekoten geheel

1.218

156

21

1.353

46 Haulerwijk Industrieterrein Beute

1

2

3

47 Haulerwijk Industrieterrein Beute 2e fase

- 83

35

- 48

59 Makkinga Lyclamaweg

23

1

24

101 Boekhorsterweg Oosterwolde

286

10

5

291

104 De Kromten Waskemeer

80

43

95

28

111 Langedijke Melman II

174

25

199

113 Nijntje Oosterwolde

77

11

89

117 Elsloo

392

59

450

128 Donkerbroek-west

-

164

164

Totaal

2.098

521

259

170

-

2.531

bedragen x € 1.000

Bouwgronden in exploitatie

Boek-
waarde
31-12-2015

Geraamde nog te maken kosten

Geraamde nog te realiseren opbrengsten

Geraamd resultaat (eindwaarde)

Ge-nomen verliezen tm. 2015

Grondexploitatie

01 Appelscha uitbreiding

-21

20

- 1

-

38 Industrieterrein Venekoten geheel

1.353

984

6.364

- 4.027

298

46 Haulerwijk Industrieterrein Beute

3

15

741

- 723

-

47 Haulerwijk Industrieterrein Beute 2e fase

-48

93

1.204

- 1.159

87

59 Makkinga Lyclamaweg

24

4

79

- 51

-

101 Boekhorsterweg Oosterwolde

291

67

359

1

468

104 De Kromten Waskemeer

28

91

162

- 44

-

111 Langedijke Melman II

199

267

910

- 444

-

113 Nijntje Oosterwolde

89

20

190

- 81

15

117 Elsloo

450

259

878

- 169

-

128 Donkerbroek-west

164

598

890

- 128

-

Totaal

2.531

2.418

11.776

- 6.827

868

De waardering van de in exploitatie genomen gronden is gebaseerd op de huidige inzichten en de daarbij behorende inschatting van uitgangspunten, parameters en risico’s. Uiteraard betreft dit een inschatting die omgeven is van onzekerheden, die periodiek wordt herzien en waarbij de waardering in het komende jaar zowel positief als negatief kan uitvallen.

In 2016 zal het Woonplan worden geactualiseerd op basis van de meest recente gegevens. Vaststelling van dit Woonplan kan gevolgen hebben voor de waardering van de complexen. Ook de nieuwe voorschriften (Besluit Begroting en Verantwoording) voor de grondexploitatie die op 17 maart 2016 zijn gepubliceerd kunnen gevolgen hebben.

bedragen x € 1.000

Uitzettingen korter dan één jaar

31 dec 2014

31 dec 2015

Vorderingen openbaar lichaam

Debiteuren Openbaar lichaam

1

293

BCF belastingdienst

2.941

2.447

Totaal Vorderingen openbaar lichaam

2.942

2.740

Overige vorderingen

Debiteuren

1.259

460

Debiteuren belastingen

669

1.848

Debiteuren SoZaWe/uitkeringen

2.132

1.909

Totaal Overige vorderingen

4.061

4.217

Voorzieningen oninbaarheid

Voorz. oninbare debiteuren

- 335

- 319

Voorz. oninbare debiteuren SoZaWe

- 845

- 731

Voorz.verkoop vennootschap BV

- 101

-

Totaal Voorzieningen oninbaarheid

- 1.280

- 1.050

Totaal

5.723

5.907

bedragen x € 1.000

Liquide middelen

31 dec 2014

31 dec 2015

Banksaldi

153

253

Kassaldi

5

0

Totaal

158

253

bedragen x € 1.000

Overlopende activa

31 dec 2014

31 dec 2015

Vooruitbetaalde bedragen

489

-

Nog te ontvangen bedragen

1.809

590

Totaal

2.298

590

Brugstaat jaarrekening 2014

Nog te ontvangen bedragen

913

Ontvangen bedragen van passiva

1.506

Naar overlopende passiva i.v.m. eindbalans credit

- 610

1.809

Vaste Passiva

bedragen x € 1.000

Reserves

Boek-
waarde
1/1/2015

Toevoe-
gingen

Onttrek-
kingen

Boek-
waarde
31/12/2015

Algemene reserve

Algemene reserve vrij aanwendbaar

8.663

4.634

648

12.649

Totaal Algemene reserve

8.663

4.634

648

12.649

Bestemmingsreserves

Algemene reserve grondexploitatie

4.612

172

1.515

3.269

Egalisatiereserve reiniging

890

-

146

744

Res. Culturele elem. dorpsuitbreiding

12

-

7

5

Res.onderh.geb.algemeen

499

65

564

-

Res.overheveling kredieten

976

571

976

571

Reserve acc.peuterspeelzalen

201

-

138

63

Reserve Centrum Jeugd en Gezin

43

-

43

-

Reserve dorpsvernieuwing

320

-

-

320

Reserve gebiedenbeleid

61

27

10

79

Reserve landinrichting

69

-

69

-

Reserve precariobelasting

5.980

-

4.315

1.664

Reserve strategische projecten

4.079

835

799

4.115

Reserve verruiming werkgelegenheid

46

-

12

34

Rioleringsreserve

-

85

-

85

Reserve monumenten (2013)

42

53

42

53

Res.organisatieontwikkelingen

385

38

126

298

Reserve Sociaal Domein

2.807

1.521

478

3.850

Reserve inbraakpreventie

-

110

-

110

Totaal Bestemmingsreserves

21.023

3.477

9.239

15.260

Totaal

29.686

8.110

9.887

27.910

De specifieke toelichting over het verloop, de aard en reden van de reserves en voorzieningen is in de bijlage ‘Nota reserves en voorzieningen per 31 december 2015’ opgenomen. In de kolom ‘toevoegingen’ is het resultaat over dienstjaar 2014, een bedrag van € 1.192.000, volgens het besluit over de resultaatbestemming verwerkt.

Het saldo per 31 december 2015 van de Reserve onderhoud gebouwen bedrijfsvoering is overgeheveld naar de voorziening Onderhoud gebouwen. In het volgende overzicht zijn de structurele mutaties in de reserves weergegeven.

bedragen x € 1.000

Structurele toevoegingen en onttrekkingen

Actuele
Begroting

Rekening
2015

Verschil

Structurele toevoegingen

P6

Reserve precariobelasting

- 487

-

487 V

Totaal structurele toevoegingen

- 487

-

487 V

Structurele onttrekkingen

P6

Reserve Organisatie-ontwikkelingen

136

126

- 10 N

Totaal structurele onttrekkingen

136

126

- 10 N

Totaal structurele toevoegingen en onttrekkingen

- 351

126

477 V

In het volgende overzicht volgt een nadere uiteenzetting van de reserve overheveling kredieten.

bedragen x € 1.000

Reserve overheveling budgetten

31 dec 2015

Loopbaanbudgetten

70

Automatisering

200

Extra capaciteit veiligheid

28

Lokaal stimuleringsbeleid

9

NME-gelden

6

Kledingactie

50

GIDS-gelden

80

Milieuprojecten

99

Extra capaciteit DIV

30

Totaal

571

bedragen x € 1.000

Voorzieningen

Boek- 
waarde 
1/1/2015

Toevoe- 
gingen

Vrijval

Onttrek- 
kingen

Boek- 
waarde 
31/12/2015

Voorz.tbv gelijkm. verd.lst (art 44. 1c)

Voorz.onderh.geld de Kompaan

129

39

62

106

Voorz.onderh.geld Steegdenhal

1

25

4

22

Vz. Ond. Sportacc. 3 B`s

1.852

144

86

1.910

Voorz. Onderhoud gymlokalen

863

25

590

299

Voorz.onderhoud gebouwen

555

-

555

Totaal Voorz.tbv gelijkm. verd.lst (art 44. 1c)

2.846

788

-

742

2.892

Voorz. Van derden verkregen middelen (art 44, lid 2)

Voorziening riolering

5.754

235

85

175

5.730

Totaal Voorz. Van derden verkregen middelen (art 44, lid 2)

5.754

235

85

175

5.730

Voorz.arb.kst gerel.verpl. ongel.verl.

Voorz. lopende pens. bestuurders

572

208

45

735

Voorz.pensioen vm./huidige wethouders

1.471

223

-

1.694

Totaal Voorz.arb.kst gerel.verpl. ongel.verl.

2.044

431

-

45

2.429

Totaal

10.644

1.454

85

962

11.050

In 2015 is het saldo (per 31 december 2015) van de reserve Onderhoud gebouwen bedrijfsvoering overgeheveld naar de nieuw gevormde voorziening Onderhoud gebouwen.

Voorziening lopende pensioenen bestuurders en voormalig/ huidige wethouders
In 2015 is 1 wethouder gepensioneerd, het betreffende bedrag in de voorziening ad € 78.000 is dan ook overgegaan van de voorziening voormalig/ huidige wethouders naar lopende pensioenen bestuurders (onderdeel van de kolom ‘toevoeging’).

In onderstaande tabel wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2015.

bedragen x € 1.000

Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar

31 dec 2014

Opname

Aflossing

31 dec 2015

Onderhandse leningen

Opgen. onderhandse leningen van bin.landse banken

84.583

8.000

-

92.583

Aflos. onderhandse leningen van bin.landse banken

- 49.472

-

- 9.558

- 59.030

Totaal

35.111

8.000

- 9.558

33.552

De totale rentelast voor het jaar 2015 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 1.219.511. De opgenomen geldleningen voor de woningbouwcorporaties bedragen in totaliteit € 6.552.398. Het restant van € 27.000.000 is opgenomen voor onze eigen huishouding. De te verrichten aflossingen voor 2016 bedragen € 9,6 miljoen afgerond.

Vlottende passiva

Netto vlottende schulden met rente typische looptijd korter dan 1 jaar

bedragen x € 1.000

Kortlopende schulden korter dan één jaar

31 dec 2014

31 dec 2015

Banksaldi

55

1.201

Overige schulden

3.774

3.393

Totaal

3.829

4.594

Overlopende passiva

bedragen x € 1.000

Overlopende passiva

31 dec 2014

31 dec 2015

Vooruitontvangen bedragen van openbare lichamen

100

Overige vooruit ontvangen bedragen die ten bate van volgende

begrotingsjaren

2.252

1.282

Totaal

2.252

1.382

Brugstaat jaarrekening 2014

Nog te ontvangen bedragen

1.356

Overgegaan naar overlopende activa

1.506

Naar overlopende passiva i.v.m. eindbalans credit

- 610

2.252

Niet uit de balans blijkende verplichtingen

Waarborgen en garanties
Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen kunnen we als volgt specificeren:

bedragen x € 1.000

Waarborgen en garanties

Aard/
Omschrijving

Oorspronk.
bedrag

Percentage
borgstelling

Restant
eind 2014

Restant
eind 2015

Stg. Zuid-OostZorg

renovatie Stellinghaven

2.087

100%

278

208

Stg. Beheer multifunctioneel vastgoed Oosterwolde

aankoop/afbouw gebouw en financiering overdrachts-belasting + aanloopkosten

1.600

100%

1.000

1.000

Stg. Openbaar Voortgezet Onderwijs Ooststellingwerf

uitbreiding van gebouw E van de Kampus Oosterwolde, max. 8 jaar

560

100%

455

438

Gemeente Smallingerland

verdubbeling N381 Drachten-Donkerbroek

250

100%

250

250

Coöperatieve Vereniging Fryslân

aanleg breedband in Langedijke

125

100%

125

125

Totaal

4.622

2.108

2.021

In 2015 is niets betaald wegens de verleende borg- en garantiestellingen voor geldleningen. De woningbouwcorporaties in onze gemeente maken gebruik van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). De corporaties kunnen door het WSW geborgde leningen afsluiten. Het schuldrestant van deze leningen – afgesloten door corporaties actief in onze gemeente – bedraagt per 31 december 2015 € 60 miljoen. Voor Stichting WoonFriesland is het € 23,5 miljoen, Stichting Woonzorg Nederland € 1,8 miljoen en als laatste Stichting Actium € 34,7 miljoen. De gemeente kan als gevolg van de ‘achtervangregeling’ nog in zeer beperkte mate worden aangesproken.

Afgesloten leningen met uitgestelde stortingen
IIn 2014 en 2015 is een deel van de leningenportefeuille geherfinancierd door leningen met een uitgestelde storting. Het gaat in totaal om € 18,8 miljoen.

Jaar van storting

Bedrag

Rentepercentage

2016

8.000.000

2,09 en 2,26

2017

3.000.000

2,51

2018

n.v.t.

2019

3.000.000

1,85

2020

4.800.000

2,07 en 2,13

Totaal

18.800.000

Contractuele verplichtingen
De gemeente heeft meerjarige contractuele verplichtingen afgesloten. Op basis van geregistreerde contracten uit de contractenbank blijkt dat dit € 3,4 miljoen bedraagt. Overigens moet hierbij wel worden vermeld dat de contractenbank op dit moment nog niet volledig is gevuld.

Alle ten tijde van het opmaken van de jaarrekening beschikbare informatie omtrent de feitelijke situatie per balansdatum is bij het opmaken van de jaarrekening in aanmerking genomen en verwerkt. Er hebben zich na het opmaken van de jaarrekening geen gebeurtenissen van betekenis voorgedaan die nadere informatie geven over de feitelijke situatie op balansdatum.